Abbasiler Döneminin Ünlü Kadın Siması: Zübeyde ...

İslamın altın çağı kabul edilen Abbâsîlerin ilk asrında İslam medeniyeti,sosyal, kültürel, ekonomik ve sanatsal açılardan büyük gelişim göstermiştir.Bu gelişim toplumun her kesimiyle beraber toplumun yarısınıoluşturan kadınları da etkilemiştʻir. Bu dönemde kadınlar, sosyal ve siyasalhayatta daha görünür olmuşlardır.Abbâsî döneminin önemli figürlerinden olan Zübeyde bint Caʻfer, sosyalve siyasal hayatta devrin imkânlarını en iyi düzeyde kullanan kadınlardanbiridir. Soyu Hz. Peygamber (s.a.v.)'a dayanan Haşimoğlu sülalesindengelen Zübeyde, halife torunu, halife eşi ve halife annesi olanbir prensestir. Kendine has hazinesi olup, mal varlığını yaşamı boyuncahayır işlerinde kullanmıştır. Ayn-ı Zübeyde olarak anılan Mekke'ye sutaşıyan kanalların inşası ve hac yolunda hacılar için konaklama yerlerinintemini için hatırı sayılır meblağlar harcamıştır. Yaptırdığı hayırkurumları ile adı yüzyıllar boyu ile yâd edilmiştir.Zübeyde'nin ismini yaşatan diğer bir olgu ise halife Hârûn Reşîd ile yaşadıklarıaşktır. Zekâsı ve güzelliği ile ün yapmış olan Zübeyde, hırsları,kıskançları ve tutkuları ile Hârûn Reşîd'i her zaman etkilemeyi başarmıştır.Hârûn Reşîd, Zübeyde için şiirler yazmış, ilim meclislerine onuda dâhil etmiş, devlet ile ilgili kararlarda ferasetine güvenmiştir. Onlarınbu aşkları, dönemin popüler akımı şiire ve Binbir Gece Masallarınayansıyarak kuşaktan kuşağa aktarılmıştır.Bağdat'ın ihtişamlı günlerinden masalların yer aldığı ve Hârûn Reşîddevrini de bizlere anlatan Binbir Gece Masalları, toplumun kültürel belleğinegirmiş ve Zübeyde bint Caʻfer'i on üç anlatıda bizler için betimlemiştir.Bir biyografi çalışması olarak hazırlanan bu tezde, Zübeyde bint Caʻ-fer'in şahsiyeti, düşünceleri, yaşadığı döneme etkileri ve Arap literatürüneyansımaları çalışılmıştır. Bu sayede sadece siyasal tarihe değilhalkların algısına da yerleşen bir Zübeyde figürü ortaya konulmuştur   (Tanıtım Bülteninden)